konferentsõs Livonica I „Līvlizt: kēļ, istōrij ja kultūr”

Lețmō Natsionāliz Istōrij muzejs

2011. āigast 4. novembõrs

Ovstõd līvõd konferents jaggõvõtājizt ja kilālizt!

Minnõn um tuodli rīem tīedõ tämpõ vāldiž sīe konferents, mis um pivāstõd līvõ kīel, istōrij ja kultūr kizzimizt tuņšlimizõn ja aigimizõn. Täd konferents um tǟdõlpandõb suggimi äb set Lețmō līvlizt jelāmizõs, bet kilūb ka kougõn mäd mō rubīžd tagān. Konferentsõst jaggõvõtājizt nägțõbõd siedā, ku eņtš rõkīdi pidābõd äb set Lețmō tuņšlijizt īd, bet ka tieudmīed Ēstimōld ja Saksāmōld. Minnõn um jõvā mēļ iļ sīe, ku konferents kubbõsǟdijizt tarmdõd tematika um vȯnd jagūks nei sūr interesõn.

Ma tōb vīpsõ alā siedā, ku līvlizt äb ūot sugīd mingi eksōtili ja piški rov Lețmōl. Lețlizt kūoral līvlizt ātõ Lețmō alīzrovz ja setmiņ āigastsadād āigal ne ātõ mȯjjõnõd polītliži ja eknōmliži protsesidi mäd vald teritōrijs. Až mēg vaņtlõm istōrij pūold, līvlizt ātõ leț kīel, kultūr ja etnos tǟdzi jag. Līvlizt ātõ nemē sīlda, mis āigasttūontõd lebbõ ātõ ītõnõd baltõd ja sūomõ-ugrõd rovd.

Eņtš īžpīlimiz tāgīžsōmiz pierrõ Lețmō um ildist arrõn līvõd kūožõ mäd istōrijs. „Vald kīel pandõksõs”, pandõksõs „Iļ Lețmō rovd ja etnilizt gruppõd vabā kazāndõks ja õigõm kultūr autonōmij pierāst” ja ka mūši pandõkšis um vizāstõd līvõd status ja vald vastūks iļ nänt kultūr, kīel ja identitāt vȱidamiz. Jõvā 1991. āigast īrgandõksõs īžkiz vōļikšimiz loptāntõksõks sai lūodõd „Līvõd rānda” – īžkist kaitstõb līvõd kultūr-istōriliz teritōrij Pūojkurmōl. Loptāntimiz mõtkõz vȯļ alīz panmi līvõ rov vȱidamiz, jeddõpēḑõn pīlimiz ja kazāntimiz pierāst. Vald ka tigūb līvõ istōrij ja kultūr tuņšlimizt ja prațțimizt. Jõvā 1999. āigasts sai vizāstõd ka programm „Līvlizt Lețmōl”, mis sǟdiz vald politīkõ līvõd etnos, kīel ja kultūr jatksȭitajiz vȱidamiz ja kazāntimiz pierāst.

Minnõn um jõvā mēļ iļ sīe, ku perrizt āigastõd āigal ka līvlizt īž ātõ pǟgiņ tīenõd eņtš kīel ja kultūr pierāndõks vȱidamiz ja prațțimiz pierāst. Jõvīst strōdõb Līvõ Kultūr sidām ja Līvõd Īt, Irēl jegā āigast pidābõd Līvõd pivḑi, āndabõd ulzõ rōntidi līvõ kīelkõks, tīebõd kīel kursidi ja semināridi. 2011. āigast um Rovdvaidli līvõ kīel ja kultūr āigast. Ka tämpi konferents, nemē ma jõvā kītiz eņtš rõk īrgandõksõs, um tǟdzi līvõd status jeddõpēḑiz vizāntimiz pierāst Lețmōl.

Lopāndõksõs ma tōb kītõ, ku vaņtlõmõt 21. āigastsadās nǟdõb globalizātsij trendõdõn, tǟdõl sōb pǟgiņ pandõd ka se, mis um unikāli, eņtšvīți, mis um mõiti mäd immõr, nänt siegās piškīzt rovd kīel- ja kultūrpierāndõks. Mēg Lețmōl, nei īž nemē ka munt mäd nōbõrgrovd, võimõ sōdõ jo rikkõks, až mēg oppõm tundõ ja jo tõvāld tuņšlõm līvõ rov istōrijõ, irdõkši, nänt lōlidi ja unikālizt kultūrpierāndõkst.

Ma tarmõb täddõn amādõn jõvvõ tīedõ!

Laz täutõg se, mis tēg ūotõ mõtlõnõd!

Kēra um portālõ pandõd Lețmō Republik Kultūr ministrij tiggimizõks.